"Kağızman'a ısmarladım nargele"Türküsünü söyleyerek kağızman'a nar ektiler
Kars Tarım ve Orman İl Müdürlüğü ile Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülen çalışmada, "Kağızman'a Ismarladım Nar Gele" türküsünden esinlenerek Kağızman ilçesinde nar bahçesi oluşturuldu.
Hicaznar ve BATEM Esinnar çeşitlerinin Doğu Anadolu Bölgesinde yetiştirilebilme alanları ile yürütülen yayım faaliyetleri kapsamında Kağızman ilçesi Esenkır köyünde 40 ağaç toprak buluşturularak deneme bahçesi kuruldu.
Kağızman Kaymakamı Kaymakamı Okan Daştan, Kars Tarım ve Orman İl Müdürü Enver Aydın ile bazı ilçe protokolü, ilçeye bağlı Esenkır köyünde "Nar Bitkisi Deneme Bahçesi"nde nar fidanlarını toprakla buluşturdu. Daştan ve Aydın, daha sonra toprakla buluşturduğu fidanlarına can suyu vererek meyvelerini yeme temennisinde bulundu.
- "Kağızman'a Ismarladım Nar Gele" hikayesi
Eski devirlerde kasabada çok nar yetiştiği için narlar toplanıp kaleler gibi yığıldığından etraftaki il ve kazalar burayı "nar yığını", "nar kalesi" diye adlandırmış ve "Arşarunik" olan ilçenin adı daha sonra "Narinkale" olarak değiştirildi. İlçeye yıllar sonra Kağızman adı veriliyor.
Kağızman Kaymakamlığı sitesinden alına bilgide türkünün hikayesi şöyle anlatılıyor:
"Kağızman'ın civar köylerinden birinde birbirlerini delice seven iki çiftten hanım hastalanır. Ateşler içerisinde yanan hasta sevgilisinden ekşili bir nar ister. O zamanların nakil vasıtası güçlüğünden dolayı Kağızman'dan nar yetişemeden sevgili ölüp gider. Bu genç sevgilinin ölümü etrafta büyük üzüntü uyandırınca şairlerden biri bir şiir yazar. Bu gün folklörümüzün popüler bir türküsü olan aşağıya çıkarılmıştır. Kağızman'a ısmarladım nar gele, gümüş kemer ince bele dar gele. Baharda yayılır kuzu yanyana, benim yarım inci takardı gerdana. Bizim elin yayları yokuşlu, Fistan giyer etekleri nakışlı."
Kağızman Kaymakamı Okan Daştan, AA muhabirine, Kağızman'ın iklimi bir çok meyvenin yetişmesine elverişli olduğunu ifade ederek, "İlçemizin bir türküsü olan ama Erzurum arşivlerinde resmi olarak kayıtlı 'Kağızman'a ısmarladım nar gele' bir hikayesi söz konusu bizde buradan esinlenerek bir kaç ay önce Tarım ve Orman İl Müdürümüzle konudan kendisine bahsettim kendisi de uygun gördü ve biz bu iş yapalım. Mevsimin uygun olduğu bu günde nar ağaçlarımız toprakla buluşturduk, ümit ediyoruz ki güzel sonuçlar alırız. Kağızman mikroklima özeliğiyle Kars ve ilçelerinden biraz farklı önem arz etmektedir." diye konuştu.
Nar'ın çok hızlı büyüyen bir ağaç olduğunu anlatan Daştan, "Bir kaç sene sonra buradan narlarımızı toplayacağız, ya da onlara şahitlik edeceğiz. 40 fidanımızı toprakla buluşturduk iklim özelliği itibarıyla da en uygun olmasından dolayı Esenkır köyünü seçtik ümit ediyoruz ki faydalı olacaktır." dedi.
Tarım ve Orman İl Müdürü Enver Aydın ise Tarım ve Orman Bakanlığı olarak çeşitli zamanlarda bölgenin iklimine, coğrafyasına göre faaliyetler yürüttüklerin dile getirerek, "Türkü'den esinlendik, burada daha önce nar yetişip yetiştirilmediği konusunda net bir bilgiye ulaşmasak da bölgede nar yetişip yetişmeyeceği konusunda bir demonstrasyon yapmaya karar verdik. Bakanlığımızın Antalya'da bulunan Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğüyle irtibata geçtik, orada Hicaznaz ve Esinnar çeşidinden 40 fidanı getirttik." ifadesini kullandı.
Bahçe oluşturmadan önce köyün toprağını, iklimini ve narın yetişebileceği diğer özellikleri incelediklerini belirten Aydın, "Fidanları toprakla buluşturduk, inşallah bu bahçe güzel bir bahçe olacak bu bölgede narın da yetiştiğini göreceğiz. Katma değer bir ürüne dönüşürse bölgede yaygınlaştırır ve bölgemizin ihtiyacı olan meyveciliği de geliştirmiş olacağız. Bu bahçeyi belli periyotlarla kontrol edeceğiz, ağaçların gelişimini takip edeceğiz, bölgeye uygunluğu takip edeceğiz. uygun ve verimli olması halinde belki de yaygınlaştıracağız ve bölgeyi bu meyveyle tanıştırmış olacağız." açıklamasında bulundu.
